Op 14 maart 2025 was er in de Oranjekerk een bijeenkomst naar aanleiding van de tentoonstelling ‘Marokkaan in Mokum’. Deze is gemaakt ter ere van 750 jaar Amsterdam. Als je nog niet zoveel idee had welke bijdragen de ongeveer tien procent Marokkaanse Amsterdammers leveren, dan was dit een mooie kans om je beeld in te kleuren en aan te vullen. 

Door het overzichtelijke informatieboekje, de tentoonstelling, een intro van de stadsdeelvoorzitter, de verhalen vanuit verschillende generaties over bijzondere historische momenten, een korte maar goede gespreksronde, lekker en gezellig samen eten en tenslotte fijne muziek werd de sfeer steeds vrolijker en warmer.

Dialoog in Actie Amsterdam was gevraagd om een invulling te geven aan het goede, korte gesprek. In de beschikbare tijd was een dialoog zoals die normaal gesproken verloopt niet mogelijk. Maar we konden wel met elkaar uitwisselen wat ons in de verhalen en de tentoonstelling aansprak.  

Zo herkenden verschillende gesprekspartners het gegeven dat mensen die iets indringends hebben meegemaakt (zoals de vader van spreker Inssaf), het vaak moeilijk vinden om daarover te praten, zowel met hun kinderen als met de omgeving. Als ouder wil je je kind immers niet belasten met jouw verleden.  

Deze avond werd opnieuw duidelijk dat de behoefte aan uitwisseling tussen verschillende groepen mensen in Zuid groot is en dat we graag naar elkaars verhalen luisteren. Aan menig tafel stonden mensen op met: “Mooi dat ik jullie heb ontmoet. Tot een volgende keer.”

Hoe kort ook, de gesprekken waren en zijn de moeite waard.

Een impressie van de uitspraken aan verschillende gesprekstafels:

“Gek dat we dit niet weten.”

“Goed dat dit wordt verteld.”

“Met verschillende nationaliteiten aan tafel, weinig tijd en toch een heel zinvol gesprek.”

“We zouden elkaar veel vaker in het dagelijks leven tegen moeten kunnen komen, elkaar horen over wat er gebeurt in onze buurt.”

“Belangrijk is om trots te zijn op onze erfgoeddragers.”

“Waar je vandaan komt is belangrijk, zou je een plek moeten kunnen geven.”

Foto’s: Rob Godfried

“Zie iemand staan”

Midden op het podium zit een vrouw met slonzig haar in een versleten jas en met afgetrapte gympen voorovergebogen op een stoel, voor haar op de grond staat een leeg, kartonnen bekertje. Een vrouw in een knalroze jas en met een net grijs kortgeknipt kapsel drentelt wat heen en weer. Plots haalt ze een klein flesje jus d´orange uit haar tas en geeft dat aan de dakloze. Die wijst het resoluut af. Geschrokken loopt de vrouw een paar stappen weg, komt terug en geeft vervolgens een broodje aan de vrouw op de stoel. Geïrriteerd slaat ze het broodje af. Verbaasd wendt de vrouw met de roze jas zich tot het publiek: “Hebben jullie dit ook wel eens mee gemaakt? En wat deed je toen?” Verschillende mensen steken hun vinger op. Het gesprek is begonnen. 

Onder regie van Nagiib Adan speelden zondagmiddag 16 februari Emelie van der Bijl en Anke Manschot in het theater van CC Amstel zo overtuigend een paar scenes van ontmoetingen met een dakloze, dat al tijdens de voorstelling een levendig gesprek met het publiek ontstond. Na afloop konden de bezoekers aan zeven verschillende dialoogtafels verder praten over hun ervaringen met mensen die dakloos zijn. En dat daar behoefte aan was, werd al snel duidelijk. Iedereen komt vrijwel dagelijks iemand tegen die dag en nacht buiten moet leven en iedereen vraagt zich wel eens af: wat moet ik doen, wat kan ik doen. Regel één, concludeerde iedereen: zie iemand staan, knik even, groet even, maak misschien zelfs even een praatje. Want ook al wil of kun je niets geven of doen, iedereen, ook iemand zonder vaste woon- of verblijfplaats, wil graag gezien worden. En, regel twee, besef dat we allemaal kwetsbaar zijn en in zo’n situatie terecht kunnen komen. 

Met dank aan Nagiib Adan, Emelie van der Bijl, Anke Manschot, Thera van der Vooren, Sandra Felter, Mark Salomonson, Nadine van der Sluis, Amine Roodnat, Wiepie Clevering, Aly Cnossen, Paul Basset, Alma van Leeuwen, CC Amstel.

Ariëlle Brouwer en haar team organiseerden in 2024 vijf wandeldialogen. Ariëlle schrijft daarover het volgende:

Wat en hoe
Met nog onbekende mensen 1-op-1 in gesprek gaan over een thema dat in jouw leven speelt. Luisteren naar elkaars verhalen en ervaringen, terwijl je onder begeleiding wandelt in het bos of park. De tijd krijgen, elkaar inspireren, en bedenken hoe je je wensen concreet kunt maken. En ter afsluiting samen koffiedrinken, nagenieten en je verwonderen over het rap ontstane gevoel van gemeenschappelijkheid. Zo gaan de wandeldialogen ongeveer. 

“Wat de wandeldialoog (mij) oplevert: hoop en vertrouwen in de wereld en de medemens,
dwars tegen ons moeilijke tijdsgewricht in.”

2024 

Ook in 2024 hebben we met ons team weer vijf Wandeldialogen mogen begeleiden in Stadsdeel Zuid, als onderdeel van de serie Goede Gesprekken in Zuid. 

• 13 april Wandeldialoog ‘Erbij horen’
• 11 mei Wandeldialoog ‘Invloed hebben’
• 15 juni Wandeldialoog ‘Actief bijdragen’
  
• 12 oktober Wandeldialoog ‘Ouder worden’
• 16 november Wandeldialoog ‘Levensenergie’

“Het is goed om elkaar te bemoedigen.”

Verbindend
Met onze Wandeldialogen willen we bijdragen aan verbinding, inclusiviteit bevorderen, en eenzaamheid en polarisatie voorkomen. Wij doen dat door te kiezen voor algemeen menselijke thema’s over geluk & gezondheid & veerkracht & zingeving. 

Ook met de zorgvuldige opbouw van de (gescripte) wandeldialogen én met de aandachtige, persoonlijke manier van begeleiding zorgen we ervoor dat iedere deelnemer zich gezien, gehoord en gewaardeerd voelt. 

“Fijne gesprekken. Je mag jezelf zijn.”

Resultaten
Aan het einde van de waarderende wandeldialogen vragen we altijd welke wijsheid deelnemers van de wandeldialoog mee naar huis nemen. En bij de activerende wandeldialoog over ‘Actief bijdragen’ vragen we welke concrete bijdrage de deelnemers aan de samenleving gaan doen -vanuit het hart.

“Hoe waardevol openheid is.” 

Impressies
We laten hieronder graag deelnemers aan het woord over de wandeldialogen!

 13 april Wandeldialoog ‘Erbij horen’

“Ik voelde me erbij horen. Net als bloemen van een tuin.”

“Culturen verbinden > Welkom zijn plus welkom voelen.”

11 mei Wandeldialoog ‘Invloed hebben’

“Bewust zijn van je invloed helpt om deze positief in te zetten.”

“Mijn mening mag. Ik ben niet mijn mening. Ik mag zijn.”

15 juni Wandeldialoog ‘Actief bijdragen’

Ik ga bijdragen met …:
“Mijn buren en kennissen aanspreken en uitnodigen /
Voor Amnesty International brieven schrijven /
Mijn wensen voortaan hardop uitspreken /
Opkomen voor betere arbeidsvoorwaarden voor mensen met een gebrek /
Me opgeven als vrijwilliger bij de kinderboerderij…etc. etc.”

12 oktober Wandeldialoog ‘Ouder worden’

“Levensverhalen horen en delen draagt bij aan gelukkig ouder worden.”

“Het belang van naar anderen luisteren, en dat het okay is om je angsten met anderen te delen.”

“Wat zijn mensen wijs! In ieder geval heb ik ze vandaag ontmoet.”

16 november Wandeldialoog ‘Levensenergie’

“De wijsheid die ik meeneem is dat verbinding erg belangrijk is en je veel van elkaar kan leren.
Uiteindelijk zijn wij allemaal 1, zoekende naar antwoorden, liefde en acceptatie.”

“In gesprek gaan met de jongere generatie!”

“Open zijn voor contact. De ander niet wegzetten vanuit vooroordelen of indrukken, maar echt naar de ander kijken, en open zijn voor haar of zijn verhaal.”

Het team vrijwilligers
Wij begeleiden de Wandeldialogen met heel veel plezier! Wandel je mee in 2025?

Maureen, Bahar, Aly, Carla, Paul en Ariëlle

“Met aandacht zie je liefde overal.”

Dialoog in Actie besteedt in 2024 opnieuw aandacht aan ons slavernijverleden en de impact daarvan tot op het heden. We willen gesprekken tot stand brengen en verbondenheid creëren door daarbij steeds uit te gaan van het feit dat het ons gezamenlijke verleden is.

Dialoog in Actie nodigt Amsterdammers in Zuid om over de pijn van de families van tot slaafgemaakten en de doorwerkingen van ons slavernijverleden in het heden in gesprek te gaan. En daarbij steeds een link leggen tussen het verleden, het heden en een toekomst zonder racisme in een samenleving met wederzijds respect en vertrouwen waarin plek is voor gezamenlijke verwerking van het slavernijverleden en heling.

We starten onze dialoogactiviteiten in de Keti-Koti maand juni:

1. Keti Koti Dialoogtafel (juni)
2. Tori Neti met Anansiverhalen
3. Twee boottocht langs slavernijsporen aan de grachtengordel
4. Tentoonstelling en dialoog Onze Koloniale Erfenis
5. Stamboom-dialoog

Keti Koti dialoogtafel

Een gevarieerd programma waar we op gepaste wijze de Keti Koti maand openen in Amsterdam Zuid

We prikken 21 rood, gele, groene, blauwe en witte ballonnen door om met lawaai de pijn uit het verleden weg te jagen. Het doorprikken van de ballon staan symbool voor de 21 kanonslagen die zijn afgevuurd ter gelegenheid van de afschaffing van de slavernij.

Met deze Keti Koti dialoogtafel staan we stil bij het Nederlandse slavernijverleden. We verrichten diverse symbolische handelingen om het verleden een plek te geven en ons te richten op de toekomst. We herdenken én vieren de bevrijding. We eten en praten vrolijk en rustig waarbij er ruimte voor ieders persoonlijke inbreng.

Aan de dialoogtafels zullen we het hebben over het slavernijverleden in familiegeschiedenissen. Over vrijheid en wat dat voor eenieder betekent. Over de discussie die is ontstaan over het wel of niet maken van excuses over het slavernijverleden door verschillende prominenten en steden.

Het draaiboek van de dialoogtafel kent onder meer:

• Een plengoffer. Wat is een plengoffer: dit ritueel betrekt en bedankt de scheppende God, moeder aarde, voorouders en alle spirituele wezens;
• Korte voordrachten om het verleden te gedenken en de vrijheid te vieren;
• Insmeren van onze handen met olie ter herinnering aan de brandwonden van onze voorouders;
• Bijzondere liederen en gedichten; (faya sitong no brong mi so/, Alonki kon dansi/, Perun, perun, mi patron/ komisi da botri)
• Kwasi Bita en iets zoets om de bittere smaak te verdrijven.
• Muzikale afsluiting: staddeel Zuid staat stil bij, maar viert ook de afschaffing van het slavernijverleden.

Tori Neti met Anansi verhalen

Een verhalenverteller vertelt Anansi verhalen met verschillende thema’s. Anansi-tori (Anansi verhalen) zijn orale mythologische vertellingen over een spin in de jungle wiens avonturen symbool kwamen te staan voor de ethiek en verlichting van de harde werkelijkheid van het slavernij bestaan.

Na de verhalen gaan de deelnemers aan vier tafels met elkaar in dialoog. Heb je eigen herinneringen aan dit verhaal? Wat doet dit verhaal met jou? Speelt het thema van dit verhaal in jouw leven een rol? Zoals altijd sluiten we de rondes kort gezamenlijk af en krijgt iedereen ook het belangrijkste van de andere dialoogtafels te horen.

Twee boottochten langs slavernijsporen aan de grachtengordel

De boottochten laten ons zien hoe sporen van ons slavernijverleden terug te vinden zijn Amsterdam, zoals in panden aan de grachtengordel zoals het huis van de burgemeester en het voormalige bankgebouw van Mees & Hope. We stappen op en uit in Amsterdam Zuid. Aan boord gaan we in groepjes in gesprek. Over ons slavernijverleden en hoe dat verleden letterlijk en figuurlijk in het heden zichtbaar is. Eén van deze twee boottochten organiseren we speciaal voor scholieren uit Amsterdam Zuid.

Tentoonstelling en dialoog Onze Koloniale Erfenis in het Wereldmuseum

In het Wereldmuseum is in 2022 een permanente tentoonstelling ingericht over het Koloniaal Verleden van Nederland: Onze Koloniale Erfenis. De tentoonstelling laat zien hoe kolonialisme de wereld van nu mede heeft gevormd, en hoe mensen het kolonialisme doorstonden. De tentoonstelling laat meer zien dan het ‘bekende’. Onder leiding van een museumdocent bezoeken deelnemers uit Amsterdam Zuid deze tentoonstelling.

Daarna gaan we aan meerdere dialoogtafels in gesprek over de thema’s die in de tentoonstelling aan de orde komen en wat deze bij ons oproepen. Het zal gaan over veerkracht, creativiteit en verzet. En hoe de tentoonstelling ons inspireert bij te dragen aan een meer gelijkwaardige en rechtvaardige samenleving.

Dialoog Stamboom van herkomst familienamen in het Stadsarchief

Guillaumine Nelom en Maureen Nelom vertellen over onderzoek naar herkomst van familienamen. Hun familienaam Nelom is de omkering van Molen. Veel Surinaamse familienamen hebben een Nederlandse oorsprong. Zij zijn gelinkt aan de namen van de plantagehouders (omkeringen of verbasteringen) of aan de namen van plaatsen waar de plantages zijn geweest.

Surinaamse familieleden weten daarom niet exact hoe zij met bepaalde familieleden verwant zijn. Terwijl het wel belangrijk is te weten waar je vandaan komt, ook voor de volgende generaties waarin het trauma doorwerkt.

Na de inleiding gaan de deelnemers in gesprek over de oorsprong en herkomst van familienamen en hun eigen familienaam:

• Over de relatie van de familienaam tot identiteit.
• Over bewustwording of (nog) geen bewustwording ervan en andere vragen.
• We gaan in op de relatie van Surinamers met Nederlanders en gaan in gesprek over wat ons bindt.

Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief van Dialoog in Actie met daarin de laatste data en locaties

Dialogen zijn een goede manier om problemen bespreekbaar te maken en sociale spanningen te verminderen. Mensen krijgen begrip voor elkaars situatie, religie en levensovertuiging, omdat ze zich inleven en verplaatsen in elkaars situatie, in elkaars verhaal.

Dialogen verbinden

Dialoog in Actie wil niet werkloos toekijken hoe mensen en organisaties zich van elkaar verwijderen. Met onze dialogen willen we mensen met elkaar verbinden, discriminatie tegengaan, inclusie en emancipatie bevorderen. We nodigen deelnemers uit verhalen te delen bijvoorbeeld over de koloniale geschiedenis waardoor bewustwording kan plaatsvinden dat het gaat om onze gedeelde geschiedenis. Onze dialogen bieden aan diverse organisaties een kans om te laten zien hoe zij werken aan verbinding in de buurt. Daarnaast blijken de bijeenkomsten een goed instrument om te signaleren als mensen in de knel dreigen te komen.

Samenwerken 

Dialoog in Actie organiseert met subsidie van Stadsdeel Zuid in 2024 acht dialogen en drie wandeldialogen. In 2023 deden we dit in samenwerking met Combiwel Buurtwerk, Cordaan, Alzheimer Trefpunt, de groepen van de Buurman/Amstelhuis, het ROC Top en Buurtgezinnen. De dialogen vonden plaats op voor de buurt toegankelijke locaties: de Oranjekerk, Huis van de Wijk Lydia, Huis van de Wijk de Pijp en Huis van de Wijk Lekstraat. En op bijzondere plekken: een rondvaartboot, het Wereldmuseum en het Stadsarchief. Ook in 2024 zal Dialoog in Actie met deze en andere organisaties samenwerken.

Dialogen in Amsterdam Zuid

Acht dialogen in 2024. Altijd met een inleidend persoonlijk verhaal, met meerdere dialoogtafels en een plenaire terugkoppeling.

Trots op mijn moedige keuze als vrouw

Latifa van Blije Buren en Stichting Thuis vertelt ons over haar moedige keuze. Hier kan ze met recht trots op zijn! Na deze inleiding gaan we verder aan dialoogtafels in gesprek over onder meer de volgende vragen: Op welke keuze in mijn verleden ben ik trots? Wat was moedig aan die keuze? Op wiens schouders sta ik als vrouw? Welke vrouw was mijn voorbeeld? En wie hoop ik weer te inspireren?

Dialoog over inclusie en discriminatie

Een boottocht voor jongeren met als onderwerp Sporen van ons koloniaal verleden aan de Amsterdamse grachten. Over doorwerking van dit verleden in het leven van de jongeren. Over bewuste én onbewuste en discriminatie.

Dialoog tegen polarisatie

In een samenleving waarin polarisatie aan terrein wint, willen we buurtbewoners een plek bieden om hierover in gesprek te blijven. De reeks van drie dialogen in 2023 krijgt een update-dialoog in 2024.

Dialoog over vertrouwen in onze overheid

Burgers raken steeds meer het vertrouwen kwijt in ‘de’ overheid. Een gesprek over hoe we zelf naar ‘onze’ overheid kijken en wat er nodig is om dit vertrouwen weer terug te vinden.

Dialoog over vluchtelingen

Er wordt veel gesproken over migratie en vluchtelingen. Hoe gaan we zelf om met de vluchtelingen die naar onze stad zijn gekomen. Een gesprek met buurtbewoners waarbij we vluchtelingen aan onze dialoogtafels uitnodigen.

Een dialoog in de Week tegen Eenzaamheid

Met een inleider met een persoonlijk verhaal en deelnemers die in dialoog verbinding maken en tegelijk eenzaamheid (op z’n minst deze dialoogavond) het hoofd bieden.

Dialoog over je veilig voelen

Veiligheid beslaat vele gebieden. Wat versta jij onder veiligheid? Voel jij je veilig en wat heb jij nodig om je veilig te voelen, om onbezorgd te kunnen zijn wie je bent?

Dialoog Herdenken en Jij

We beginnen met een inleiding van Benjamin Caton, initiator van de jaarlijkse dekoloniale Indonesië Nederland herdenking. Daarna gaan we in gesprek over zijn verhaal en over de betekenis van herdenken voor jou. Wie herdenk jij en wanneer en hoe doe je dat?

Bovendien organiseren we (als onderdeel van de Goede Gesprekken in Amsterdam Zuid) drie wandeldialogen in het Amsterdamse Bos rondom thema’s uit het dagelijks leven. 

Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief van Dialoog in Actie met daarin de laatste data en locaties

Met een groep wandelen in de natuur, nieuwe mensen ontmoeten en met elkaar in gesprek gaan over jouw leven. Dat doen we in de Wandeldialogen. Tijdens deze wandelingen deel je ervaringen, inspireer je elkaar, bespreek je je dromen en bedenk hoe je die een stapje dichterbij kunt brengen. Een getrainde gespreksbegeleider begeleidt het proces. Tijdens een wandeldialoog loop je ongeveer 4,5 km door een groene omgeving. Deelname is gratis.

Vanaf april wandelen we tot aan de zomer iedere tweede zaterdag van de maand in het Amsterdamse Bos. Van 10:00 tot 12:30 uur. Verzamelen om kwart voor tien. Wandel je mee? Download hier de flyer.

Zaterdagochtend 13 april ♣ Wandeldialoog Erbij horen

Wat geeft je plezier en voldoening? Wat is voor jou belangrijk, en waar hoor je graag bij? Met wie voel je je echt verbonden? Met familie en vrienden, je buren, je collega’s of de mensen met wie je een hobby deelt? Wil je er altijd bij horen of houd je soms liever afstand? Hoe zie je jouw positie in de maatschappij? In deze wandeldialoog gaan we in gesprek over jouw ervaringen en wensen.

Zaterdagochtend 11 mei ♣ Wandeldialoog Invloed hebben

Wat je zegt en wat je doet heeft een effect op je omgeving. Ben je je bewust van de invloed die je hebt? Op andere mensen? Thuis? In je wijk? Op het werk? Waarop wil je meer invloed hebben? Waar kun jij het verschil maken? In deze wandeldialoog gaan we in gesprek over jouw wensen en toekomstplannen.

Zaterdagochtend 15 juni ♣ Wandeldialoog Actief bijdragen

Wat kan ik doen? Doe ik wel genoeg? Vraag jij je ook wel eens af wat je (nog meer) kan doen voor de maatschappij? Wat jouw bijdrage is aan de wereld? Kom van anderen leren, laat je inspireren en (opnieuw) motiveren. Met elke bijdrage, hoe klein ook, maak je impact! In deze wandeldialoog gaan we elkaar vragen stellen, kennis delen en helpen om doelgericht in actie te komen.

Programma

09:45 uur: verzamelen bij de startlocatie
10:00 uur: welkom en introductie op het thema
10:15 uur: met elkaar in gesprek
11:45 uur: inzichten met elkaar delen en afronden
12:00 uur: napraten met koffie en thee

Startpunt

De wandelroute is ongeveer 4,5 km over verharde paden. Iedereen is welkom. Start is in de buurt van de hoofdingang van het Amsterdamse Bos. Wel even aanmelden van tevoren zodat we je kunnen mailen waar we precies starten en kunnen laten weten wanneer de wandeldialoog (bijvoorbeeld bij slecht weer) niet doorgaat. Deelname is gratis.

Team wandeldialogen

Aly Cnossen, Ariëlle Brouwer, Bahar Kaya, Carla Peverelli, Maureen Mansro en Paul van der Plas vormen samen het team dat de wandeldialogen van Dialoog in Actie organiseert en begeleidt.

Voor de opzet van de DiA wandeldialogen is Utrecht in Dialoog een inspiratiebron geweest. Met hen én met Haarlem in Dialoog wordt contact onderhouden om blijvend kennis en ervaringen te delen.

Wandeldialogen op aanvraag

Werk je bij een gemeente, stadsdeel of in zorg&welzijn?  Heb je een eigen locatie, doelgroep en thema dat je met een Wandeldialoog wil laten begeleiden? Neem dan contact op Ariëlle Brouwer (coördinator Wandeldialogen). 

Wandeldialogen zijn bij uitstek geschikt voor levensthema’s die iedereen raken, zoals gezondheid, geluk, veerkracht en zingeving. Persoonlijke thema’s die mensen verbinden. De Wandeldialoog is opgebouwd volgens de fases van de Waarderende dialoog.

Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief van Dialoog in Actie

Het project ‘Indische sporen naar de toekomst’ is met succes afgerond. Zo hebben we de onderwijsmodule West ontmoet Oost met kwalitatief (digitaal)lesmateriaal voor zowel basis- en voortgezet als pabo-onderwijs kunnen ontwikkelen. Een map met lesmateriaal voor pabo-studenten is aan pabo’s toegestuurd met het aanbod om het gebruik hiervan te ondersteunen. Op de mooie app Indische sporen kunnen leerlingen als speler de gedeelde geschiedenis vanuit een meervoudig Nederlands als Indonesisch perspectief doorlopen. Er zijn mooie educatieve transculturele ontmoetingsdagen georganiseerd. En in de loop van het project is een landelijk netwerk ontstaan waar lokale en landelijke organisaties kennis en ervaringen uitwisselen over onderwijsprojecten over ons gedeelde koloniaal verleden in de Oost.

Het project `Indische Sporen naar de toekomst’ is van 1 juni 2021 tot en met 31 mei 2024 uitgevoerd en heeft de volgende producten en activiteiten opgeleverd:
(1) Onderwijsmodule West ontmoet Oost
(2) Pabo-lesmateriaal
(3) App Indische sporen
(4) Educatieve transculturele ontmoetingsdagen
(5) Landelijke coördinatie onderwijsactiviteiten gedeelde geschiedenis Nederland-Indonesië

Onderwijsmodule West ontmoet Oost

De onderwijsmodule West ontmoet Oost is voor zowel het basis- en voortgezet onderwijs als de pabo ontwikkeld. De onderwijsmodule bestaat uit:
• Introductieles
• Handleiding bij de App
• Indisch familieverhaal
• Lesbrieven in de vorm van onderzoeksthema’s met AI (artificial intelligence)
• Culturele verwerkingsactiviteiten als angkloeng spelen, wajangpoppen en een historische wandeltocht
• Dialogen op scholen waarvoor begin 2022 enkele gastdocenten en in mei 2024 twintig vrijwilligers uit het netwerk van Indiëherdenkingen getraind zijn als dialoogbegeleiders. Hiervoor is een handboek gemaakt voor de dialoogvormen kennisdialoog, ervaringsdialoog en Moesjawara discussie.

Scholen kunnen zich aanmelden voor de hele module. De ervaring leert dat ze kiezen voor één onderdeel (vaak familieverhaal met muziek) en later verder kijken.

Pabo-lesmateriaal

De pabomap ‘Een meervoudige kijk vanuit de onderwijspraktijk op ons koloniaal verleden’ met transculturele burgerschapsvorming als ambitie kent drie routes. De oriëntatieroute geeft achtergrondinformatie bij de onderwijsmodule en de App. De culturele route helpt pabo-studenten en docenten om Indische familieverhalen en culturele verwerkingsactiviteiten in de klas te gebruiken. De kennisroute is een bewerking van het dialoogvormenboek voor het benutten van dialogen in het onderwijs.

App Indische Sporen

De app is een digitale quiz waarin (na drie oriënterende periodes) vier periodes van onze gedeelde geschiedenis zowel vanuit Nederlands als Indonesisch perspectief worden doorlopen met meerkeuze vragen en antwoorden. De app bevat een veelheid aan informatie om daarna in de klas met dialogen tot nieuwe inzichten te komen en parallellen te trekken met onvrijheidssituaties in de huidige tijd.

Ontmoetingsdagen

De afgelopen drie jaar zijn educatieve transculturele ontmoetingsdagen in het basis- en voortgezet onderwijs en in buurt- en verzorgingstehuizen georganiseerd. Het wellicht meest tot de verbeelding sprekend waren de muziekevenementen West ontmoet Oost met zo’n 200 bezoekers in het Amstelveense openluchttheater.

Landelijke coördinatie

‘Indische sporen naar de toekomst’ is bij tenminste 24 landelijke en regionale bijeenkomsten betrokken geweest waar kennis over en ervaring met onderwijsprojecten werden uitgewisseld. Er is veel met elkaar gesproken over mogelijkheden om culturele beleving en dialoog in te zetten voor onderwijs en educatie over ons gedeelde koloniaal verleden.

‘Indische Sporen naar de toekomst’ is onder verantwoordelijkheid van Dialoog in Actie (Hans Zuiver en Paul Basset) uitgevoerd. Projectleider Edu Dumasy heeft er samen met Joan Snellen van Vollenhoven, Herbert Steffin, Stephan Dumasy, Rob Bartels, andere Indonesië- (onderwijs)deskundigen en vele vrijwilligers van Stadsdorp Elsrijk en de stichting Ontmoeten & (Her)denken een geslaagd project van gemaakt. Met enige trots hebben we eind oktober 2024 de inhoudelijke en financiële verantwoording aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gestuurd.

Op de website van de stichting Ontmoeten en (Her)denken staan alle producten van het project ‘Indische sporen naar de toekomst’:
• Introductieles Onderwijsmodule West ontmoet Oost
• Dialoogvormenboek
• Pabo-map: Oriëntatieroute, Culturele route en Kennisroute
• App Indische Sporen (selecteer periodes, vul een naam in en kies vervolgens één van de twee perspectieven)
• Impressies van de zes ontmoetingsdagen (naar onderen scrollen)
• Impressies en evaluatie van landelijke en regionale bijeenkomsten coördinatie (naar onderen scrollen)

De avond was een verkenningstocht door de soms lastige wereld van buurt- en burenrelaties. De opkomst was groot, de sfeer geanimeerd, wat aangeeft dat het onderwerp bij veel mensen leeft. De dialoog begon met een rollenspel van ‘De Vloer op voor de Verandering’. De overdreven ruzie tussen de twee buurvrouwen zorgde voor herkenbare momenten en bracht de spanning van een mislukt gesprek op humoristische wijze naar voren. Het inspireerde tot veel verbetertips die de acteurs in een volgende scène wisten te verwerken.

Van theorie naar praktijk
Na de voorstelling deelden de deelnemers aan vijf dialoogtafels onder begeleiding van gespreksleiders hun ervaring met lastige gesprekken. Al snel werd duidelijk dat iedereen wel eens een ongemakkelijke situatie met een buur of buurtgenoot heeft meegemaakt. De openheid en kwetsbaarheid waarmee de deelnemers hun verhalen deelden, creëerden een veilige sfeer.

Praktische tips voor de burenruzie
In het derde deel van de dialoogavond verzamelden de deelnemers zich rond drie flipovers. De deelnemers deelden hun inzichten over hoe je een gesprek begint, hoe je het gesprek op een constructieve manier voortzet en hoe je het afrondt. De brainstorm over tips voor een goed gesprek leverde de volgende schat aan praktische adviezen op.

Tips voor een goed begin van een lastig gesprek:

• Een goede voorbereiding: weet wat je wilt zeggen en wat je wilt bereiken.
• Een passende timing: kies het juiste moment zowel voor de ander als voor jezelf.
• Toon interesse in de ander:  ga eerst in verbinding met elkaar voordat je vertelt wat je dwars zit of wat je wilt veranderen.
• ‘Ik-boodschappen’: uit je eigen gevoelens en zonder de ander aan te vallen.

Tips voor een goed verloop van een lastig gesprek:

• Actief luisteren: probeer echt te begrijpen wat de ander bedoelt. Of vraag ernaar.
• Empathie: probeer je in de ander te verplaatsen.
• Benoem emoties: benoem hoe je je voelt en erken ze ook, van jezelf en van je buur.
• Bouw rust in: ga met elkaar een stukje wandelen of een kopje koffie drinken of stel voor om op een ander moment verder praten

Tips voor een goed afsluiten van een lastig gesprek:

• Vriendelijk afsluiten: maak het gesprek niet te lang en sluit vriendelijk af, ook als het gesprek niet helemaal heeft opgeleverd wat je ervan verwachtte.
• Geef positieve bevestiging: laat zien dat je je buur hebt gezien, gehoord en begrepen. Zeg bijvoorbeeld: “Ik vond het fijn om dit open met jou te kunnen bespreken.”
• Een positief vervolg: proberen tot een oplossing te komen of afspraken te maken om het er later nog een keer over te hebben.

Een dialoog vol verbinding
De avond was een inspirerende ervaring over lastige gesprekken en de deelnemers gingen naar huis met praktische tips. De dialoog heeft laten zien dat het mogelijk is om ook over ongemakkelijke onderwerpen met je buren en met buurtgenoten in gesprek te gaan. Door open te staan voor elkaars perspectief en door actief naar oplossingen te zoeken, kunnen we van onze buurt een prettige plek maken voor iedereen. Door met elkaar in gesprek te gaan, kunnen we samen tot oplossingen komen.

Deze dialoog was op dinsdag 10 december 2024 in de OBA De Hallen in Amsterdam, op initiatief van ‘KunstenDialoog’. Brigitte van Hagen, Farieza Mohamed en Gary Feingold bedankt voor de vanzelfsprekendheid van onze samenwerking.
Verder bedanken wij Wilma van Tuyl en Loes Wouterson van ‘De Vloer op voor de Verandering’ voor hun inspirerende optreden.
En dialoogcoördinator Paul Basset, host Paul van der Plas en gespreksleiders Ben Ahuis, Emelie van der Bijl, Gerda van ‘t Hoff, Hans Zuiver, Maaike Merckens-Bekkers en Roelof Langman voor een boeiende en leerzame dialoogavond.

Op vrijdagmiddag 29 november voerden we in Buurthuis Lydia een dialoog over verbinding. Geen wonder dat we daar terechtkwamen voor een dialoog in het voetspoor van de Week tegen Eenzaamheid. Buurthuis Lydia is een mooie laagdrempelige plek waar iedereen welkom is voor een kop koffie of thee.

Het huis bruist van de activiteiten waar buurtbewoners aan kunnen deelnemen, van Pilates en bridgen via het Vredescafé tot jazzmiddagen en buurtmaaltijden. Sinds twee en een half jaar wordt het buurthuis gedraaid door een organisatie van vrijwilligers, die het buurthuis weer rendabel moesten zien te krijgen en nu aan het onderzoeken zijn hoe ze de buurtfunctie kunnen versterken.

Vandaar het thema van deze dialoog: Buurthuis Lydia als plek van verbinding: hoe we die met elkaar maken en verder ontwikkelen. Aan vijf verschillende tafels voerden we levendige gesprekken waarin de deelnemers elkaar beter leerden kennen, hun ervaringen met Buurthuis Lydia uitwisselden en meedachten over hoe het Buurthuis zich als laagdrempelige plek in de buurt verder kan ontwikkelen.

Aan het einde van het gesprek waren er ansichtkaarten waarop de deelnemers iets mee konden geven aan de deelnemers van de andere tafels en aan het bestuur van Buurthuis Lydia. Al die kaarten werden aan lange waslijnen opgehangen en voorgelezen: van complimenten aan het bestuur voor het voortzetten van deze bijzondere plek in de buurt, tot suggesties voor nieuwe activiteiten, nieuwe aankleding van de ruimte en nieuwe doelgroepen.

Zo hebben we met deze dialoog een bijdrage geleverd aan de sociale samenhang binnen Buurthuis Lydia en zijn buurtfunctie helpen versterken, waarmee deze dialoog een bijdrage werd aan het versterken van de sociale samenhang in de buurt.

We bedanken Mijanou Edink en Roelof Langman, die de dialoog hebben gecoördineerd; Florrie de Pater en Jose Helmers van Buurthuis Lydia, voor de prettige samenwerking bij de uitwerking van de dialoog zodat die goed bij Buurthuis Lydia paste; we bedanken Joke Jongejan, Karel van Haaften, Mark Salomonson, Monique Muller, Aly Cnossen en Carla Peverelli, voor het begeleiden van deze dialoog, en Farida voor de prettige ontvangst en de heerlijke koffie en thee.