Er gebeurt veel in de wereld om ons heen. De waarden die we in Nederland delen zijn onder druk komen te staan. De polarisatie neemt toe. Je maakt je zorgen. Het is om moedeloos van te worden. Het gevoel van onmacht herkennen we allemaal, maar we willen niet stilzwijgend toekijken. Je wilt samen met anderen de moed hebben om niet mee te gaan in de polarisatie die om je heen opdoemt. Je wilt verbinding ook als je het niet met elkaar eens bent.
Jan nodigt buurvrouw Hetty uit voor een kopje koffie. Hetty neemt als cadeautje een potje zelfgemaakte aardbeienjam mee. Na wat vriendelijke woorden over en weer, vraagt Jan of Hetty onbespoten aardbeien heeft gebruikt. “Weet ik niet: ik heb de aardbeien bij de supermarkt gekocht”, antwoord Hetty. Zo komt hun gesprek op bestrijdingsmiddelen en gezondheid. Het gesprek escaleert en het potje jam van Hetty blijkt voor Jan een potje gif. Nog net zonder handgemeen gaat Hetty huiswaarts. De dialoogdeelnemers worden gevraagd naar tips voor een openingszin voor Hetty of Jan wanneer ze elkaar op straat tegen het lijf lopen. De acteurs vervolgen met deze tips hun voorstelling: ‘Wat jammer dat we zo botsten, vind je ook niet?’, ‘We waren het niet eens, maar dat is het niet waard om elkaar niet meer te spreken?’, ‘Sorry Hetty, deed ik erg naar tegen je?’.
Dialoogtafels
Na dit dialoogtheater over polarisatie en tips om verder escaleren te stoppen, gaan de deelnemers aan vier dialoogtafels uiteen. We delen ervaringen over polarisatie (ook binnen families), nepnieuws, oorlogen, autoritaire leiders en andere gebeurtenissen die ons raken. We maken ons zorgen en worden er soms moedeloos van. Vervolgens denken we aan de dialoogtafels na over een ideale wereld waarin mensen kwetsbaar durven te zijn, waarin we zachte krachten weten te verenigen, waarin we verschillen niet veroordelen.
Wat doen we zelf
We besluiten de dialoogavond met wat we zelf kunnen doen om polarisatie te verminderen en meer verbinding te maken. De dialoogdeelnemers nemen zich voor om vaker op straat te groeten en een praatje te maken. Een schoonvader gaat minder vaak verbeterd worden en een broer in Amerika die Trumpaanhanger is gaat ‘gewoon voor een praatje’ gebeld worden. Anderen gaan vrijwilligerswerk doen of open-dialogen organiseren. Weer anderen nemen zich voor vaker wat te durven zeggen van discriminerende opmerkingen. En ja … ook wij kunnen met meer respect luisteren.
We zijn het eens: wat doen, actie ondernemen is voor ons de beste manier om de moed erin te houden.
Deze dialoog was op donderdag 5 juni 2025 in de OBA De Hallen in Amsterdam, op initiatief van ‘KunstenDialoog’. Brigitte van Hagen, Farieza Mohamed en Gary Feingold bedanken we voor de wederom soepele samenwerking. Met subsidie van stadsdeel Amsterdam-West.
Verder bedanken wij André Besseling, Elsbeth van Orsouw en Wilma van Tuyl van ‘De Vloer op voor de Verandering’ voor hun meedenken en inspirerende optreden. André heeft geïnspireerd door deze dialoog een blog over polarisatie geschreven.
En dialoogcoördinator Paul Basset, host Farieza Mohamed en gespreksleiders Asmat Molawizadeh, Gerda van ‘t Hoff, Hans Zuiver, Mijanou Edink, Thera van der Vooren, Viola Talloway en Zilla Heldens voor een mooie dialoogavond.